NERIST MIZO

NERIST Mizo chanchinbu neihchhun NMI KANTU last issue 21st Nov 2010,  article te hei kan rawn tarlang e:

                                                         
                                                               THLASIK ZUNZAM

                                                                                         - H.T Lalrinsanga

                        Ber thla chawhnu lam kan lo chuangkai leh ta reng mai, boruak pawh a thiang nuamin khaw lum avanga iak iak thin khan kan kut hmawr te chu taksa lum lai kan chuh tir ta fo maia, eng dang vang ni lovin ‘Thlasik’ hun kan hmang mek zel a ni tih a tilang chiang awm e. Zingah han tho ila, thilsiam tinrengte leh nugchaten an hlimna an tarlang zual bik emaw tih mai turin khua a mawiin nungcha hram thawm a ngaihnawmin beng an titlai hle mai a, khawvawt um bo nan ti a mahni khum nghenga awm reng chu thil tih chiah pawh ruat phal loh hiala mawi ani.
            Kan ram Zoram lamah ngaihtuahna han len tir ila, zing ni chhuak a in pho turin thenawm te kawtah pa ber pawh ti ti vawrh suah suah pahin a thu leh hnur tawh ngei ang, khawimaw laiah chuan vur te a lo tla var leh iar anga, khawvawt hre lek lo ang hrimin naupang ho pawn khawvel mawina an lawm leh ang a, zing khawvawt pawh sawi loin mahni vur dawh chu an ei leh bap bap ang a, enge sawi theih kan neih chuan?… thlasik a ni miau alawm; an hlimna leh lawmna sanzia i hrethiam pha kher lovang. Mitin te chuan kan hma lawka Krismas lo thleng tur pawh mahni ta bik emaw tih mai turin an urlawk leh vut vut anga, chhungkim taka Lal pianchampha phak lawm ngei tumin an inbuatsaih a, amaherawhchu lusun fate tan erawh chuan lawm a kim thei mawlh lo, rualduh then takte ngaih a zualin lung zawng a leng bik ngei e. Krismas chuan mitin te lunglen a kaitho in rilru poh a kal thui hle thin a. A hmunhma chanchin engmah hre hawt lo mah ila ‘Bethlehem’ chuan lung min len tlat lawi si; mahni chauh a awm i nih pawhinn ring leng lawng in “Bethlehem khaw lamah chuan lo haw rawh u” tih kha han sa ul ul mahla tuman an dem lovang che; Krismas lawm tuma inbuatsaih kan ni miau alawm.
            Krismas kan han hmang zo anga, kumthar hlimawm takin min lo hmuak leh zel phei hi chuan lawmna a va ti thuah hnih tak em! Kumhlui thlah dan tur mawlh ngaihtuahin kan so leh hut anga, mitin te chuan kumthar chu hmuh ngei tuminDecember ni 31 zanah chuan zan reh awm lek lovin kan zi leh mup mup ang a, hlimna kan zawng a ni tih a lang  chiang hle awm e, mahse kan hman dan a in ang thei ri  an nghah laiin thenkhatte erawh chuan Biak In lam atang ngeia kumthar hmuah chu an duh si, hmundangah lah chuan mahni thiante nena lo in tuituah tawk lah bo lo. Enge ni chuang..? khawvel mawina  an duh dah theuhin an chen a ni mai alawm, an hlim rei leh rei loh chu thuhran nise. Pi Lalsangzuali hla “I thil tih zawng zawng saw thlir  teh, hunin a liampui saw…. Lal hma a din pui tur” tih kha ngaihtuah reng chungin khawvel mawina chu kan duh dan theuhin i chen ang u hmiang..                                                                                                                                                                

 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hringnun chu

                                            -Mpa

v  Tuarna a ni….                           -tuar chhuak rawh

v  Hmangaihna a ni…                  -lan tir rawh

v  Thinurna ani…                        - insum rawh

v  Mumang a ni…                        -harh chhuak rawh

v  Chona a ni…                              -hmachhawn rawh

v  Zalenna a ni…                           -hmangthiam rawh

v  Lungngaihna a ni…                  -hlip kiang rawh

v  Lawmna a ni…                          -puntir rawh

v  Natna a ni…                             -beiseina nei rawh

v  Thihna a ni…                            -nung rawh

              God First

Duhaisam …

                                                                                               -R.Lalhruaitluanga

               

            Khami ni zet kha zawng ka tana Ni chhinchhiah tlak hi ala ni kumkhua dawn anih hi. Ka ngaihtuahnawn apianga hlimna min pe fo tu, ka thianpa kha lo awm lo ta se, khatiang hun ropui kha ka tawng ve thei ang em ka ti sauh sauh thin. Keima rilru puak chhuak leh keima huaisenna ngawt loh chuan a nngam dawn lo tih ka hrechiang si. THIANTE U ka lawm e.

Ka hriat ve hma daih tawh atangin amah chuan min lo hre hmasa zawk chu niin, ani pawh mi ti bawrh bawrh lo mi a lo ni ve bawk nen, mahse a insum zo lo chuan thiante kaltlangin a fin rawl a chhuah ta zawk a ni. A hun tur pawh tun hnua ka hriat leh danin ama lo duan lawk vek zawk a lo ni.

Engkim mai hi a dik thluam mai hian ka hria a, hei ngei hi a ni dawn hi kka ti ve rauh rauh thin, hetia in close viau e ti lo hian a hmaiah tak ka en ngam lo tlat a ni.  Engnge a chhan ni dawn?  Mahse midang lakah chuan ka hai thei chuang mawlh si lo. A  tang nem belh kha a lo va thlamuan tlak tak em!  A hmel chu thinnlungah a tharin a rawn inlar nawn fo thin tun hun thleng pawh hian.

 Kan in break dan chiah hrelo mah ila, kan inbiak tlem chhan kha tu zawk nge thiam lo ang ti a ka ngaihtuah hian keimah lo chu midang an awm thei si lo. Engatinge kha ti khawpa ka nunphung thlak danglam theitu si, in break ni awm tak a ka awmpui tak le? Ka ti thin. Midang ngaihtuah sanin,tleirawl ti tuai nalh tak tak te biak tlangnel tum ve teh mah ila, rirlu an la thei tak tak lo a, amah bawk kha a lo lang leh fo thin a, thil engkim a tel lova ka tih theih lohzia ka hrechhuak fo thin. Ka thil hriatreng chu hei hi a ni,”Min hmangaih ” tih hi.

Kum egemawzat liam tawh mahse, a mi fan natzia hi ziak a sawi chhuah rual pawh a ni lo, ngaihruat tel a ngai a ni. Amah hrilh lova, mutte, eite, zirte, thil engkim tih hi a remlo tlatin ka hre thin. Mahse ka tih loh pawn engmah sawiselna min la neih ka la hre miah lo hi eng ang rilru nge ka lakah hian a put tih hi, ka hrechhuak thei lo a ni. Hetia ralkhat taka kan awm hnuah pawh hian, ka thinlung hian,”amah lo chu, amah lo chu” a la ti dup dup thin.

            Min hmangaihtu engatinge hetia thlahthlam ka tum tiin ka inzawt thin. Ka chak ber chu a kianga awm  a, a kut lum ther ther khawih neuh neuh a, a awm nghenga bei thlawp a ni. Engtikah tak herchhuak thei ang maw!! Chumi hunah chuan tumah thik tur an awm tawh dawn si lo. “Ka nghakhlel nunhlui”  tih mai ka nap a ni. Ami hmangaihna chu fak tlakin ka chungah a lantir si. Khami ni Pathian nena kan intawn ni, ka thiante nena ngaihtuah lem lo a camp a kan luh ve ngawt kha ka va han inchhir lo tak em!!! Pathian hmangaihna rei zia hi, min la break ve miah lo. Min la hmangaih reng tih ka  hre si. Engtik ah tak a kut vuanin, a ban dinglamah thu thei tak ang maw? Tih hi ka DUHAISAM chu a ni.

                   Ka tihtur chu lekha zir a ni….

                                                                                        -ManxTLAKlaHLAUrenga

Lekha zir tura infuihna thu ka ziak dawn emaw in lo ti ang e ; Ni lul love, kei tehlul hian engtinnge ka fuih theih ang che u le?!!! Infuih ahnekin keima mimal chungchang ka rawn thai lang zawk dawn a ni.

            Mimang ka lo piang ve a, chun leh zua  kara seilianin, zirna runsang ka rawn bel ve a, then leh rual te tawngin, infiamna leh intihhlimna chi hrang hrang te rawn ti ve in, Zirna run ka belh chhan ber ZIRNA aimahin rimawi leh infiamna lam ka tuichilh ta zawk a.

            Zan lamah lungleng ber awm ziazangin lungleng tak hian ka in ngaihtuah vawng vawng thin a. Tum khat chu ka lekha zir peih lo,intilungleng chawp ni ber hian ka inhria, ka hun  kal tawhte leh ka hun kal mek te ka ngaihtuah den den a, ka tihtur ka tih loh lampang ngaihtuah hmasa lo chuan thian te zinga ka chhiatna leh vanduaina lam te ngaihtuahin ka mittui a pa rawl lek lek mai a!! Nimahse chu tih lai tak chuan ka thinlungah hian ,” I tihtur I tihloh avangin I inti lungngai mai mai a nih hi “, tiin thu ka dawng ta zawk a. chutah ka hmaah darthlalang anga chiang hian ka tlinlohna leh thiante ka umphak lohna te leh ka tihtur ber ti lova hun ka khawhral dan te a rawn lang tuarh mai a tih thei ang!!

            Infiamna lam han tih ila, mahni aia piantha leh thiam kan hmu phak chinah an awm chhung chuan lung hi a awi thei lovang , hlimna tak tak min pe thei ngai lovang. Rimawi lam ti leh ila, chuti bawk; Pathian min siam dana lungawi lova , mahni insiamtha thei tur kan nih ngawt lo zawngin , kheng infiamna leh rimawi lam leh a dang dang te khi, ti thei angin in ngai thin mahila,lunglawm a kim thei tak tak lova,a tawp chu lungngaihna leh mahni in tih beidawnna mai a ni. Chhas lam han ti dawn ila, tha tih zawng ka la tawng fuh lo nge ni? Ka la mal tlat ni. Leh lamah Nula kan va belchiang e! kan tih chhungin thianten min lo zuan luh khalh hman leh thin bawk si! Bul hnaia thian pawh be hman mang lova thianten ngaihzawng an hlimpui laiin, kei,neih ve lo tan chuan hlimna tur a awm hauh lo!!! 

Chutah eng hi nge ka tih ang a? engnge tih ila, ka thinlung hi a lawm ang a, ka lungawina tur chu ni ang tiin ka ngaihtuah ta char char a. A chhanna awm chhun chu “LEKHA ZIR” hi a lo ni. Kan institute bikah hian lo lut dawn ta ila, lekha zir  baka hlimna leh lawmna min pe thei tu tur hi ka hrelo a ni. Mahni aia titha tak tak awm teuh mahse, mahni tiam chin, mahni chanpual kan hlen theih chuan a thiam berte va ni lo mahila, kan hlim em em a, ka lung hi a awi hliah hliah a ni. Nimin maia thla kan lak ho laia Kan President(ti bik deuh te ang) hlimzia kha in lo chik ve em ka hre lova! A thusawi pakhat khan min hneh hle mai a. Module te te a thla la tura min au khawm lai khan Degree module zawng ti mai lovin “Tlak hlau tawh lo zawng” kha a han ti kher a! Kha tawngkam khat te khan ka thinlung chhung a fang chhuak vek a, thlak hlau zinga ka la tel ve tlat  avangin! NERIST kal dan chu kan hriat vek tawh a rinawm a, degree kai tawh hi chuan la thlak thei  tho mahse, a him deuh tawh hrim  hrim a. Chuvangin ka sawi tak ang khan, class ah thiam ber ni lo mahila,tla lova kan thlang zel thei ringawt pawhin a hlimawmin a lawmawm  em em a ni tih U Jona te,U Chhani te, U Maikala te,U Sangtea leh U Zaua te atang pawh hian a hriat theih a ni . Amaherawhchu hei hi han ngaihtuah chhin teh ,class ah thiam ber ni ta la, i hlimna a nasat zual tur zia!!!.Chuvangin kei TLAKlaHLAUrenga ngei pawh hi, Ka Zir chhuak ve thei te a ni ngat zawngin, kum li kum nga hnu vela ka lawm dan tur leh ka hlim dan tur ka ngaihtuah zawng ringawt pawh hian a chung a ka tarlan tak harsatna zawng zawng te khi chu engmah lova a ngaih theih zawk a ni.

Chuvangin, chhiartu duhtak, nagmah ngei pawh han inngaihtuah vang vang la, kum li emaw, kum  ruk emaw hnua lawmna famkim min pe thei tu tur chu kan Zirna chiah hi a  ni, tih hi i pawm ve tho ka ring a ni. A tawp berah chuan he article lo chhiartu, ka zirlaipui  zawng zawngte, “ka tihtur chu lekha zir a ni” ti ve thei theuh turin ka duhsakna ka hlan che u a ni. 

-------------------------------------------------------------------------------------

Editorial board members:

  Editor: Mangliankama Inbuon     Jt.Editor: Lalrindika Kullai     Cir.Manager: Jonathan Laldingliana